De verkiezingen van 29 oktober 2025 komen dichterbij. In aanloop daarnaartoe belicht de NVP Verkiezingsreeks de standpunten van de grootste partijen over thema’s die belangrijk zijn voor onze sector. Deze week staan D66 en JA21 centraal. De partijen worden besproken in de volgorde van de huidige peilingen.
Deze reeks is uitsluitend bedoeld ter informatie en vormt geen stemadvies.
JA21
JA21 streeft naar een herwaardering van ondernemerschap en wil ondernemen weer lonend maken. De partij pleit voor verlaging van lasten op ondernemers en familiebedrijven en een fiscaal aantrekkelijk vestigingsklimaat. Het bedrijfsleven mag volgens JA21 niet langer worden ingezet als financieringsbron voor nieuwe overheidsambities.
(bron: JA21, p. 23–24)
D66
D66 wil oneerlijke belastingvoordelen verminderen door fiscale regelingen te evalueren en, waar nodig, aan te passen of af te schaffen. Specifiek worden de landbouwvrijstelling en de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) genoemd. Tegelijkertijd wil D66 fiscale prikkels behouden of versterken die innovatief en duurzaam ondernemerschap stimuleren.
(bron: D66, p. 83)
JA21
JA21 bepleit een fundamentele hervorming van de vennootschapsbelasting naar één vlak tarief van 20% (in plaats van het huidige tweeschijvenstelsel). De partij wil complexe regelingen en uitzonderingen afschaffen om het stelsel eenvoudiger te maken.
Daarnaast stelt JA21 voor om box 2 af te schaffen en aanmerkelijk belang voortaan in box 3 te belasten. Alleen daadwerkelijk gerealiseerd rendement zou worden belast, niet het ingelegde vermogen.
(bron: JA21, p. 27–28)
D66
D66 wil meer investeren in innovatieve start-ups en scale-ups, met name in software en technologische innovatie. De partij stelt een Nationale Investeringsbank voor, waarin het huidige Nationaal Groeifonds opgaat. Deze instelling krijgt meer middelen en een breder mandaat, zodat ook mkb’ers toegang krijgen tot investeringskapitaal.
(bron: D66, p. 12, 51, 53)
JA21
JA21 wil innovatie stimuleren door bedrijfskosten voor R&D direct aftrekbaar te maken. Dit moet investeringen in onderzoek en ontwikkeling bevorderen. Tegelijk pleit de partij voor een drastische afbouw van subsidies die volgens haar markten verstoren en innovatie belemmeren.
(bron: JA21, p. 26, 28)
D66
D66 bepleit een einde aan verstikkende regeldruk. Regels die publieke waarden beschermen blijven behouden, maar niet-werkzame regels worden afgeschaft of vereenvoudigd. Bij nieuwe regelgeving moet steeds worden bekeken welke bestaande regels kunnen vervallen.
De partij benadrukt ook het belang van onafhankelijke en slagkrachtige toezichthouders.
(bron: D66, p. 11, 81)
JA21
JA21 wil een sterke reductie van regeldruk, onder meer via een minister voor Overheidsefficiëntie en Autonomie die met een harde reductiedoelstelling wet- en regelgeving terugbrengt. Voor elke nieuwe regel moet volgens de partij een oude regel verdwijnen.
Daarnaast pleit JA21 voor afschaffing van nationale koppen op EU-regels en rigoureuze deregulering van beperkende EU-wetgeving.
(bron: JA21, p. 24, 28, 61)
D66
D66 benadrukt het belang van een sterke positie van de Nederlandse economie binnen Europa en wil ondernemers helpen door te breken naar Europese en internationale markten.
(bron: D66, p. 47)
JA21
JA21 wil een Europese Unie die primair functioneert als economisch samenwerkingsverband. De partij verzet zich tegen verdere federalisering en overdracht van bevoegdheden, en wil juist dat lidstaten meer ruimte krijgen.
JA21 pleit voor voltooiing van de kapitaalmarktunie, maar verzet zich tegen een Europese industriepolitiek zoals de “Clean Industrial Deal”.
De partij stelt dat nieuwe EU-regelgeving, zoals CSRD, ondernemers onnodig belast.
(bron: JA21, p. 59)
Beide partijen onderschrijven het belang van innovatie en investeringsruimte, maar verschillen in hun opvatting over de rol van de overheid daarbij:
D66 ziet een actieve investerende overheid als katalysator, terwijl JA21 de overheid vooral als belemmering beschouwt die zich moet terugtrekken uit de economie.
Bronnen: D66 – “Verkiezingsprogramma 2025”, JA21 – “Verkiezingsprogramma 2025” (paginanummers conform programma’s)